คอลัมน์เดือนธันวานี้ส่งท้ายปีเก่าด้วยคอลัมน์เบาสมอง ออกคอลัมน์เร็ว เพราะดิฉันเดินทางไปไทย 19 พ.ย. นี้ 1 เดือน เดือนธันวาเป็นวันพ่อคุณพ่อดิฉันเกิด 19 ธันวา คอลัมน์นี้เขียนสดุดีคุณพ่อ ท่านเป็นปูชณียบุคคลของดิฉัน
หลังคุณพ่อเสียดิฉันไปเก็บสมบัติที่โต๊ะทำงานท่าน ได้เจอหนังสือที่คุณพ่อเขียน “ปทานุกรม ผ้าไทย” (หลังเกษียรจากสภาพัฒฯท่านทำงานกับคุณประมาณ “นายกฯ” สมาคมอุตสาหกรรมสิ่งทอไทย) และยังเจอนิทานอ่านเล่น ซึ่งเก่ามากเพราะปกกรอบและใช้ภาษาไทยรุ่นเก่าชื่อเรื่อง “ล่องหน ออฟ ไทยแลนด์” ทึ่งที่ท่านเขียนได้ทั้หนังสือด้านวิชาการและหนังสืออ่านเล่น และมีมุขตลกแต่ละแบบ อ่านไปหัวเราะไป ยังนึกว่าดิฉันได้เลือดการเขียนและอ่านมาจากคุณพ่อ เพราะคุณแม่ไม่ชอบเขียนไม่ชอบอ่าน แต่ท่านเก่งด้านอสังหาซื้อขายที่ดิน คำสอนที่ดิฉันได้มาจากคุณแม่คือ“ขายหนึ่งซื้อสอง” นึกขอบคุณพระเจ้าที่ดิฉันได้รับส่วนดีที่สุดของแต่ละท่านมา ถ้าเกิดได้สลับกันคงไม่มีคอลัมน์กฎหมายนี้J ลงคลิปหนังสือให้คุณได้หัวเราะกันค่ะ 😁
“คอลัมน์ หัดอ่านหัดคิด” ดิฉันเขียนอุทิศให้คุณพ่อในคอลัมน์กฎหมายปีแรก ค.ศ. 1995
หัดอ่านหัดคิด
ตอนดิฉันอายุ 7 ขวบครอบครัวเราพึ่งจะย้ายจากราชบุรี(บ้านเกิด)เข้ากรุงเทพ คุณพ่อจะขับรถไปกลับระหว่างกรุงเทพและราชบุรีอยู่หลายเดือน ทุกครั้งจะต้องเอาดิฉันนั่งรถติดไปด้วย ระหว่างนั่งรถคุณพ่อก็จะให้ดิฉันนั่งนับสะพานไปเรื่อย พอเบื่อนับคุณพ่อก็บอกให้ดิฉันอ่านทุกอย่างที่เห็น ดิฉันถามว่าอ่านไปทำไมคะ คุณพ่อหันมาทำตาเขียวบอก “ปั้ทโธ่ โว๊ย” ดิฉันกลัวเลยอ่านใหญ่ มันคงจะติดการอ่านมาถึงเดี๋ยวนี้
ฟรีเวย์ในรัฐหรือระหว่างรัฐ
เวลาดิฉันขับรถไปใหนเห็นอะไรก็มักจะอ่านและคิดไปเรื่อย คุณเคยอ่านป้ายบนทางด่วนหรือ “ฟรีเวย์” (Freeway) แล้วสงสัยบ้างใหมว่าทำไมบางป้ายมี I อยู่ข้างหน้าเช่น I-5, I-10 หรือ I-15 และบางป้ายไม่มีเช่น“ฟรีเวย์” 91, 55 หรือ 57 หรือ นัมเบอร์ฟรีเวย์ทำไมลงท้ายด้วยเลขคู่หรือเลขคี่ และแม้กระทั่งป้ายที่มีนัมเบอร์ฟรีเวย์ก็ไม่เหมือนกัน
I ย่อมาจาก “อินเตอร์เสตท” (Interstate) แปลว่าระหว่างรัฐ เช่น I-5, I-10, I-15 เป็น Interstate freeway คือฟรีเวย์เชื่อมยาวไปถึงรัฐอื่น แต่ฟรีเวย์ที่ไม่มี I อยู่ข้างหน้าเช่น 91, 57, 55 เป็นฟรีเวย์ในรัฐเท่านั้น และเลขคู่หรือเลขคี่ลงท้ายนัมเบอร์ Interstate freeway ก็มีความหมายคือถ้าเลขลงท้ายด้วยเลขคู่เช่น I-10 แปลว่าทางไปตะวันออกหรือตะวันตก แต่ถ้าเป็นเลขคี่เช่น I-5 แปลว่าทางไปเหนือหรือใต้ ตัวรูปโล่ห์สีฟ้ามีขอบสีแดงเป็นสัญลักษณ์ของ Interstate freeway
สิทธิในการเดินทาง
ฟรีเวย์ในรัฐเป็นเงินของรัฐ แต่ Interstate freeway เงินส่วนใหญ่ได้มาจากรัฐบาลกลาง Federal funds มาสร้างถนนเพื่อเชื่อมรัฐ ตามสิทธิเบื้องต้นหรือ “ฟันดาเม็นทัล ไร๊ท์ส” (Fundamental rights) ระบุไว้ในรัฐธรรมนูญว่าพลเมืองสหรัฐมีสิทธิเดินทางไปทุกหนทุกแห่งในสหรัฐเรียกว่า สิทธิในการเดินทาง หรือ “ไร๊ทส์ ทู เทรเวิล” (Rights to Travel) เมื่อสองศตวรรษก่อนโน้นที่รัฐต่างๆยังไม่รวมตัวกันเป็นสหรัฐ (United States) เวลาพลเมืองแต่ละรัฐจะเดินทางเข้ารัฐอื่นจะต้องผ่านด่านและเสียเงิน
พลเมืองของรัฐและรัฐบาลกลาง
ในรัฐธรรมนูญสหรัฐระบุว่าคนอเมริกันมีสองสัญชาติ หรือ“สองซิติเซ่นชิป” คือซิติเซ่นของรัฐที่อาศัยอยู่และซิติเซ่นของสหรัฐ คุณถึงต้องเสียภาษีให้ทั้งรัฐและรัฐบาลกลาง สิ่งที่คุณได้รับตอบแทนคือคุณมีสิทธิใช้สวัสดิการต่างๆของรัฐและรัฐบาลกลางรวมทั้งคุณอยู่ภายใต้กฏหมายรัฐและรัฐบาลกลางควบคู่กันไป
ศาลของรัฐหรือศาลรัฐบาลกลาง
ในรัฐแต่ละรัฐจะมีทั้งศาลของรัฐ “สเตท คอร์ทส” (State Courts) และศาลของรัฐบาลกลาง “เฟ็ดเดอรัล คอร์ทส” (Federal Courts) อย่างเช่นในลอสแอนเจลิส ศาล 2 ศาลอยู่ถนนเดียวกัน เวลาคุณมีคดีคุณจะขึ้นศาลใหนขึ้นอยู่กับว่าโจทก์และจำเลยเป็นใคร อยู่ที่ใหน ซูข้อกล่าวหาอะไรและค่าเสียหายเท่าไร
การขัดกันระหว่างกฏหมาย
กฏหมายรัฐบาลกลางและกฏหมายของรัฐบางทีก็ขัดกัน ตัวอย่างเช่น บรรทัดฐานกฏหมายบางทีอาจจะอ่อนหรือเข้มงวดมากกว่ากัน เช่นกฏ FDA “ฟู๊ด แอน ดรั๊ก แอ๊ดมินิสเตรชั่น” (Food and Drug Administration) หรือ อ.ย. บังคับให้เขียนป้ายฉลากยาหรือบุหรี่อาจจะอ่อนกว่า แต่กฏหมายของรัฐอาจจะเข้มงวดมากกว่า ฉะนั้นจึงมักเป็นปัญหาต่อโรงงานผู้ผลิตที่ว่าจะต้องเขียนฉลากตามกฏหมายแต่ละรัฐหรือไม่ ในเมื่อเขาต้องส่งสินค้าขายทั่วประเทศ คุณคงได้ยินคดีที่ผู้คนกำลังซูโรงงานผลิตบุหรี่ว่าฉลากคำเตือนเมื่อ 20 ปีที่แล้วระบุว่าการสูบบุหรี่อาจเป็นภัยต่อสุขภาพนั้นไม่พอ เขาควรจะเตือนว่าอาจทำให้เป็นมะเร็ง โรงงานบุหรี่เถียงว่าฉลากเตือนนั้นพอเพียงตามกฏหมายรัฐบาลกลาง ฉะนั้นเขาไม่ควรผิด
บทความนี้อุทิศให้คุณพ่อ
ตอนคุณพ่อมีชีวิตอยู่ดิฉันเคยพยายามชวนคุณพ่อมาเที่ยวอเมริกา คุณพ่อจะพูดว่าอเมริกาไม่เห็นมีอะไรมีแต่ฟรีเวย์ (คุณพ่อดิฉันเรียนจบญี่ปุ่นและอเมริกา) และดิฉันคิดถึงเรื่องบุหรี่เพราะตอนดิฉันเด็กๆ พี่น้อง 5 คนจะนั่งบนโต๊ะอาหารทุกคืนวันเสาร์เพื่อนั่งมวนบุหรี่ให้คุณพ่อ คุณพ่อเป็นคนบรรจุเข้ากล่องพลาสติกหมูแผ่น คุณพ่อประหยัดแม้กระทั่งพับซองบุหรี่เองจากกระดาษปฏิทินญี่ปุ่นเก่าๆที่ทางสมาคมนักเรียนญี่ปุ่นส่งมาให้ท่านทุกปี เวลาพ่อไปเล่นกอล์ฟ เพื่อนๆเห็นซองและบุหรี่ ก็จะถามท่านว่าสูบบุหรี่ยี่ห้ออะไร คุณพ่อจะตอบว่ายี่ห้อ “เม็งอวน” 😁
คติพจน์ข้างล่างนี้เป็นคติพจน์ที่คุณพ่อแต่งและเขียนบนด้านหลังการ์ดแต่งงานปี 1966 (พ.ศ.2509) ซึ่งวางอยู่บนโต๊ะที่ทำงานท่าน ดิฉันรักกลอนมากซึ่งมันอาจจะเกี่ยวหรือไม่เกี่ยวกับกฏหมายขึ้นอยู่กับคุณ
การทำดี แม้ไม่มี ผู้ใดเห็น
แต่ก็เป็น คุณธรรม ล้ำสรรเสริญ
สักวันหนึ่ง คนจะเห็น เด่นเจริญ
ถึงจะเนิ่น ก็เกินค่า กว่าไม่ทำ
ท่าน Blackstone นักนิติศาสตร์ชาวอังกฤษได้นิยามกฏหมายว่า “กฏหมายคือระเบียบความประพฤติของปวงชน ซึ่งผู้มีอำนาจสูงสุดของรัฐเป็นผู้ออกเพื่อบังคับให้ทำในสิ่งที่ถูก และห้ามในสิ่งที่ผิด”
“ปทานุกรม ผ้าไทย”
“ผ้าขาวม้า”
ผ้าขาวม้า ผ้าฝ้ายเอนกประสงค์ มาตรฐานกว้าง 75 เซนต์ ยาว 190 เซนต์ ใช้ได้ทั้งผู้หญิงและผู้ชาย สมัยก่อนย้อมสีแดงทั้งผืนเป็นส่วนมาก ปัจจุบันมักทอเป็นผ้าตาคล้ายตาสก๊อต ด้ายที่ใช้ทอมักใช้ด้าย 2 สี เช่น เขียวกับขาว เขียวกับดำ แดงกับขาว แดงกับดำ ขาวกับดำ เป็นต้น
ไทยเราใช้ผ้าขาวม้ามาตั้งแต่สมัยสุโขทัย แต่ลักษณะเป็นผ้าเคียนพุง ซึ่งเล็กกว่าผ้าขาวม้า ต่อมาเมื่อเห็นเขมรใช้ผ้าขาวม้า ผืนใหญ่ ก็เลยเอาแบบอย่างบ้าง
เวลาทำงาน ไปไหนมาไหน ก็ใช้เคียนพุง หนาวก็ใช้ห่ม ร้อนก็ใช้สุมไว้บนหัวเพื่อกันแดด เวลาอาบน้ำก็ใช้เป็นผ้าผลัด เวลาว่ายน้ำก็ใช้นุ่งโจงกระเบนแทนกางเกงอาบน้ำ จะนอนก็ใช้ปูนอน ทำเป็นเปลไกวสำหรับเด็กนอนก็ได้หรือใช้ทำเปลสำหรับผู้ใหญ่ก็ยังไหว เมื่อเข้าหาผู้ใหญ่ก็ห่มพาดไหล่ซ้ายซึ่งถือว่าเป็นการสุภาพ เวลาเกี้ยวสาวก็ใช้พาดไหล่ทั้งสองข้าง เวลาใช้เป็นผ้ากราบ ก็เอามาคาดที่ใต้ราวนมผูกเป็นเงื่อนไว้ด้านหน้าปล่อยชาย แล้ววางชายผ้าบนพื้น ก้มลงกราบชายผ้า เป็นเชือกผูกของหนักก็ได้ เวลาหมดอาลัยตายอยาก ใช้เป็นเชือกผูกคอตายก็ได้ เมื่อตำรวจจับผู้ร้าย ใช้ผ้าขาวม้า มัดต้นแขนทั้ง 2 ข้างทางด้านหลังให้ชิดกันแน่นจนผู้ร้ายอกแอ่น เรียกว่ามัดเบอร์หนึ่ง ซึ่งดีกว่าใช้กุญแจมือมาก สำหรับผู้หญิง ใช้พันรอบตัวปิดหน้าอก ยกชายขึ้นพาดบนบ่าขวา
แหล่งผลิตผ้าขาวม้าสีไม่ตก ที่มีชื่อเสียงมากสุด คือที่ตำบลบ้านไร่ อำเภอเมือง จ.ว. ราชบุรี ผ้าผลิตที่นี่จึงมีชื่อเรียกว่า “ผ้าขาวม้าบ้านไร่” แหล่งอื่นที่ผลิตผ้าขาวม้า ก็มักติดตราตัวหนังสือ “ผ้าขาวม้าบ้านไร่” บนผ้าของตนบ้างเป็นการเลียนชื่อเสียง
“ล่องหน ออฟไทยแลนด์”
โปรดอ่านเสียก่อน
ท่านที่เคารพ หนังสือเล่มนี้มีไว้เพื่อให้ทุกท่านมีโอกาสอ่านทั่วถึงกันในยามว่าง เช่นเวลาหยู่เวน เปนต้น แต่ในครั้งก่อนๆเมื่อทำหนังสือทำนองนี้มาให้ท่านอ่าน มีบางท่านที่มีนิสสัยมักได้ ได้ยึดถือกัมสิทธิในหนังสือนั้นไปแล้ว รวมทั้งหมด 5 เล่มด้วยกัน ซึ่งเป็นที่น่าเสียใจหย่างยิ่ง ฉะนั้นในครั้งนี้ เมื่อได้นำหนังสือเล่มนี้มาเสนอท่านอีกครั้งหนึ่ง จึงขอความกรุนาจากท่านวัธนชนทั้งหลายได้ช่วยกันรักสาหนังสือเล่มนี้ไห้คงหยู่ประจำที่นี่เสมอไป เพื่อประโยชน์ส่วนรวม ถ้าทุกท่านได้ร่วมมือกันและปติบัติตามคำขอร้องนี้แล้ว ก็หวังได้ว่า จะมีหนังสือชนิดนี้ทะยอยมาทำความบันเทิงไห้แก่ท่านหยู่เรื่อยๆไป หวังความกรุนาของท่านทุกท่านเปนที่พึ่งด้วย
กลอนสาปแช่งหน้าสุดท้าย
ใครยืมเราอ่านแล้ว ไม่คืน
อายุจงหย่ายืน อยู่ได้
หากใครไม่ฟังขืน ยักยอก
บาปเมื่อตายขอให้ สู่เบื้องอบายภูมิ